رمزهای اربعین امام حسین(ع)/ چه آموزه هایی در متن زیارت اربعین وجود دارد؟

زیارت اربعین حسینی به اندازه‌ای دارای شأن و منزلت است که امام جعفر صادق علیه‌السلام این عمل را به‌عنوان یکی از نشانه‌های شیعه مطرح کرده‌اند.

برگزاری عزاداری های ماه محرم به مناسبت شهادت حضرت سیدالشهدا علیه السلام جایگاه ویژه ای در آموزه ها و مراسم مذهبی ما دارد. در این میان، آموزه های دینی تنها به ضرورت برپایی عزاداری عاشورا تأکید نکرده اند، بلکه روایات ویژه ای درباره لزوم برپایی مراسم اربعین حضرت سیدالشهدا علیه السلام وجود دارد. در این مورد سؤالاتی به ذهن خطور می کند، اعم از اینکه ضرورت برپایی مراسم اربعین برای حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام چیست؟ چه رمز و رازی در اربعین آن حضرت نهادینه شده است؟ آیا اصولاً عدد چهل جایگاه خاصی در میان آموزه های دینی دارد؟ پرداختن به پاسخ این نوع سؤالات می تواند راهگشایی در معرفت و شناخت نسبت به ارزش و شأن اربعین حسینی باشد.

در گفت وگویی که با حجت الاسلام رضا صدر، استاد حوزه و کارشناس دینی انجام داده به بررسی پاسخ این نوع پرسش ها پرداخته است. آن طور که این کارشناس دینی شرح می دهد، چنین تلقی را باید رسانه ها از میان مردم حذف کنند تا کسی گمان نکند اگر اربعین حضرت سیدالشهدا علیه السلام ارج و مقام والایی دارد، لزوماً عدد چهل هم جایگاه خاصی دارد. بلکه این امام حسین علیه السلام است که حتی به سرزمین کربلا ارزش داده و خاک آن را متبرک کرده است. همان طور که خاک کربلا به خودی خود ارزش خاصی نداشت، اربعین آن حضرت هم بدون وجود مبارک ایشان تبرکی نداشت.

او تصریح می کند که: در آیات قرآن کریم و روایت های دینی نقل های بسیاری در مورد تلاش برای پرهیز از گناه و ذکر و عبادت در مدت 40 روز وجود دارد تا در این مدت، چنین صفاتی به صورت ملکه برای انسان تبدیل

شوند. همچنین دعا کردن برای 40 مؤمن در نماز شب، کامل شدن عقل انسان در 40 سالگی و حفظ کردن 40 حدیث از جمله رمزهای عرفانی این عدد محسوب می شود. شاید به همین دلیل باشد که 40 روز بعد از مرگ افراد، یک بار برای آن ها مراسمی گرفته می شود. در این میان می دانیم که حضرت سیدالشهدا علیه السلام دارای مقام و مرتبه بسیار والایی است و ارزش و جایگاه مخصوصی برای خداوند دارد. بر اساس عشق و معرفتی که آن حضرت نسبت به حضرت حق ورزیده و شور و شعوری که برای زنده نگه داشتن راه حق و دین اسلام ایجاد کردند، اربعین حسینی دارای ارزش و قرب خاصی در عالم شده است.

عدد چهل جزء اعداد اسرارآمیز است

اربعین امام حسین علیه السلام به عنوان نمادی از تجلی وحدت شیعیان و مردم حق طلب و آزادی خواه در دنیا مطرح است. در این میان سؤالی برای بسیاری از مردم به وجود می آید که اصولاً چرا چهل روز بعد از شهادت حضرت سیدالشهدا علیه السلام این مراسم پرشور برگزار می شود؟

برای پاسخ به این سؤال لازم است در وهله اول شناختی نسبت به عدد چهل داشته باشیم. آن طور که در آموزه های دینی آمده است، عدد چهل جزء اعداد اسرارآمیز است. در دوره حیات ما انسان ها در دنیا، با بهره گیری از معارف دینی در مدت چهل روز، چهل ماه و یا چهل سال می توان به دریچه های مهمی از دانش و معرفت رسید.

نمونه بارز و مشهودی که در آیات قرآن کریم به حکمت عدد چهل به طور سربسته اشاره شده، مربوط به ماجرای حضرت موسی علیه السلام و میقات آن حضرت است. آنجا که خدای متعال می فرماید: وَ إِذْ وَاعَدْنَا مُوسَى أَرْبَعِینَ لَیلَةً؛ و (به یاد آورید) هنگامى را که با موسى چهل شب وعده گذاردیم.

و یا در آیه 142 سوره مبارکه اعراف از این ماجرا این طور یاد می کند که: وَ وَاعَدْنَا مُوسَى ثَلاَثِینَ لَیلَةً وَ أَتْمَمْنَاهَا بِعَشْرٍ فَتَمَّ مِیقَاتُ رَبِّهِ أَرْبَعِینَ لَیلَةً؛ و ما با موسى، سى شب وعده گذاشتیم؛ سپس آن را با ده شب (دیگر) تکمیل نمودیم؛ به این ترتیب، میعاد پروردگارش (با او)، چهل شب تمام شد.

از سوی دیگر یکی از مجازات قوم بنی اسرائیل آن بود که سرزمین مق