احتمال برپایی مذاکرات حج ۱۴۰۰ در ماه رمضان
به گزارش گروه فرهنگی یکتاپرس، براساس روال همیشگی هر ساله پس از پایان عملیات حج تمتع، عربستان سعودی برای فراهم شدن مقدمات حج سال بعد برنامه ریزی می کند.
همچنین تفاهم نامه حج تمتع با کشورهای اسلامی هر سال در ماه های جمادی الاول و جمادی الثانی منعقد می شود؛ به طوری که سال گذشته اواسط آذرماه علیرضا رشیدیان، رئیس سازمان حج و زیارت در صدر هیأتی به عربستان سفر کرد و با موافقت شروط ایران از سوی این کشور، تفاهم نامه حج تمتع ۱۳۹۹ منعقد شد و پس از آن برنامه ریزی بر اساس سهمیه و امکانات توسط مسؤلان سازمان حج و زیارت و بعثه مقام معظم رهبری صورت گرفت.
امسال با وجود اینکه روزهای ابتدای جمادی الثانی را سپری می کنیم، اما تفاهم نامه حج تمتع نه تنها با ایران اسلامی بلکه با هیچ کشور اسلامی منعقد نشده و سعودی همچنان در خصوص برپا شدن یا نشدن حج تمتع اظهار نظری نکرده اند. البته علیرضا رشیدیان، رئیس سازمان حج و زیارت چندی پیش در نشست شورای برنامه ریزی و هماهنگی بعثه مقام معظم رهبری و سازمان حج و زیارت گفت: طبق پیگیری های صورت گرفته، عربستان درصدد است امسال به دلیل شیوع ویروس کرونا، مذاکرات حج ۱۴۰۰ را ابتدا مجازی برگزار کند که امضای تفاهم نامه نیز به صورت محدود با حضور شماری از مسؤولان حج و زیارت برگزار خواهد شد.
با توجه به اینکه هنوز عربستان هیچ اطلاع رسانی جدیدی درباره حج تمتع سال آینده نداشته است، کشورهای اسلامی برای سهمیه و نحوه پذیرش زائران نمی توانند اظهار نظری داشته باشند. بر همین اساس، اکبر رضایی، معاون امور حج و عمره سازمان حج و زیارت با اشاره به اینکه برنامه ریزی اعزام زائران به حج تمتع منوط به نهایی شدن مذاکرات و امضای تفاهم نامه حج ۱۴۰۰ است، گفت: انتظار می رود عربستان هر چه زودتر مذاکرات حج تمتع سال آینده را نهایی کند.
البته برنامه ریزی از سوی مسئولان حج و زیارت ایران برای برپایی حج تمتع در حال انجام است و حتی با توجه به احتمالات مختلف درباره تصمیم عربستان، مسؤولان کشورمان با رعایت نکات بهداشتی و تدوین پروتکل های بهداشتی در تلاش برای برقراری حج تمتع و اعزام زائران هستند، زیرا هم اینک حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر بیش از ۱۵ سال در انتظار این سفر معنوی هستند.
باتوجه به احتمال برگزاری حج تمتع در حالت اضطراری، بعثه مقام معظم رهبری به همین منظور جلساتی را با حضور نمایندگان بیوت مراجع عظام تقلید برگزار کرد که بر همین اساس، حجت الاسلام سیدعبدالفتاح نواب، نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت در نشست اخیر شورای برنامه ریزی و هماهنگی بعثه مقام معظم رهبری و سازمان حج و زیارت به احتمال برخی تغییرات در انجام مناسک حج آینده به دلیل شیوع ویروس کرونا اشاره کرد و گفت: کمیته فقهی پژوهشکده حج و زیارت با نمایندگان بیوت مراجع تقلید جلسه مشترکی برگزار کرد که قرار است متناسب با نظرات مراجع عظام و متناسب با وضعیت کنونی، برای انجام مناسک حج برنامه ریزی شود.
البته در روزهای اخیر با توجه به شیوع ویروس کرونای انگلیسی در برخی کشورها، عربستان مرزهای خود را بسته است و اعزام زائران برای انجام مناسک عمره مفرده نیز متوقف شده است. این در حالی است که اعزام زائران از کشورهای اسلامی پس از حدود هشت ماه توقف از آبان ماه برقرار شده بود؛ اما این روزها باز هم درهای عربستان به سوی زائران بسته شد.
مسؤولان حج و زیارت کشورمان نیز در یک نشست ویدئو کنفرانسی با مسؤولان حج ترکیه درباره حج آینده گفت وگو کرده و راهکارهایی برای حفظ سلامت زائران ارائه دادند. در این نشست مجازی علیرضا رشیدیان، رئیس سازمان حج و زیارت با اشاره به آمادگی و انتظارات زائران دو کشور در سال گذشته و اعلام دیرهنگام برگزار نشدن حج تصریح کرد: طرف عربستانی تاکنون به صورت رسمی زمان برگزاری مذاکرات حج آینده را چه به صورت حضوری و چه غیر حضوری مشخص نکرده است.
به گفته یک منبع آگاه، متولیان حج تمتع سعودی با برگزاری جلسات مختلف در حال ارائه راهکاری برای برگزاری حج تمتع سال آینده هستند و واکسیناسیون علیه ویروس کرونا را نیز از هفته های گذشته آغاز کرده اند تا ضمن جلوگیری از شیوع کرونا، بتوانند برای پذیرش زائران اقدام کنند.
علاوه بر این، به نظر می رسد با توجه به تداوم ویروس کرونا و همچنین احتمال شیوع کرونای انگلیسی، شایعاتی درباره حج تمتع سال آینده مطرح شده که قرار است در صورت برپایی حج تمتع برای همه کشورهای اسلامی، سهمیه اندکی تخصیص دهند؛ تا جایی که برخی از کشورهایی که بیش از ۱۰۰ هزار زائر حج تمتع در سال جاری داشتند، معتقدند امسال با توجه به شرایط موجود شاهد کاهش ۵۰ درصدی پذیرش زائران از سوی عربستان خواهند بود.
البته برخی منابع آگاه نیز معتقدند مذاکرات حج تمتع ۱۴۰۰، امسال برگزار نمی شود و سعودی ها این مذاکرات را به ماه مبارک رمضان موکول می کنند. چرا که با نزدیک شدن به ایام حج تمتع، تصمیم گیری درباره این مناسک و همچنین تعیین سهمیه هر کشور راحت تر خواهد بود و ممکن است واکسن کرونا به تولید انبوه رسیده و برنامه ها برای پذیرش زائران بهتر انجام شود.
سهمیه ایران در حج تمتع سال جاری ۸۶ هزار و ۵۰۰ زائر بود که هنوز عربستان، نه تنها سهمیه ای برای ایران و سایر کشورهای اسلامی اعلام نکرده، بلکه همچنان آنها را در انتظار تصمیم خود برای حج تمتع ۱۴۰۰ گذاشته است. البته باتوجه به اهمیت و جایگاه حج در اسلام که به عنوان یک واجب به شمار می آید، از این رو سازمان حج و زیارت و بعثه مقام معظم رهبری برنامه ریزی های لازم را برای اعزام زائران در دستور کار قرار داده اند و همچنان آموزش های زائران را به صورت مجازی پیگیری می کنند.
حج تمتع ۱۳۹۹ به دلیل شیوع کرونا فقط برای ساکنان عربستان برگزار شد. این اقدام سعودی ها با مخالفت برخی از کشورهای اسلامی که مدت ها در انتظار اعزام زائران خود به منظور تشرف به خانه خدا بودند و عربستان هیچ اظهار نظری درباره برگزار نشدن حج تمتع برای خارجی ها نکرده بود، مواجه شد.
پس از نارضایتی کشورهای اسلامی، مسؤولان حج عربستان مدعی شدند که با وجود نپذیرفتن زائر خارجی برای حضور در حج تمتع، سهمیه خارجی های ساکن عربستان برای تشرف به حج تمتع را ۷۰ درصد در نظر گرفته اند، یعنی با این اقدام از هر کشوری یک زائر حضور داشته است. علیرضا رشیدیان، رئیس سازمان حج و زیارت در پاسخ به این ادعا به نداشتن روابط سیاسی با عربستان و نبود کنسولگری در این کشور اشاره و اظهار کرد: هیچ زائر ایرانی در عملیات حج تمتع ۹۹ حضور نداشت.
با همه فرازونشیب ها و آمادگی ایران برای اعزام زائران، اما مناسک حج تمتع ۹۹ بدون پذیرفتن زائر خارجی و فقط با حضور ۱۰ هزار ساکن سعودی برگزار شد. با توجه به اینکه برنامه ریزی برای حج تمتع سال ۱۴۰۰، پس از پایان عملیات حج تمتع ۹۹ باید انجام می شد، سازمان حج و زیارت اقدام به برنامه ریزی کرد و برای تثبیت هزینه حج تمتع با توجه به نوسانات نرخ ارز، توانست هزینه حج ۹۹ برای حج سال آینده تثبیت کند و زائران با پرداخت همه هزینه حج با قیمت حج ۹۹ به حج سال آینده مشرف شوند.